Spannend, overrompelend, vitaal, vertederend, groovy. Spel van klanken en sferen. Geen saai moment bij het Ad Colen Quintet op JazzFiday 24 januari in De Tor.

A bird’s-eye view

Intussen twee jaar geleden nam dit vijftal de cd (LP, zo u wil) A bird’s-eye view op met 11 stukken rond het thema vogelgeluiden. Deze avond werden al die titels gespeeld, plus één extra.
Dat het concert samenviel met de start van het Nationale Tuinvogeltel-weekend moge toeval zijn geweest, de vogelaars konden in elk geval heerlijk warmlopen op impressies over – in volgorde van opkomst – de zangleeuwerik, de kauw, de buizerd, de wielewaal de heremietlijster en na de pauze de tjiftjaf (niet op de plaat), de grutto, de winterkoning, de uil en de zwartkop.

notatie Ad Colen

De opsomming suggereert wellicht dat het deze avond ging om een soort van guess-who. Verre van dat, Ad Colen had weliswaar de zang van genoemde vogels met behulp van slimme software weten uit te pluizen en uitgeschreven, maar het vroeg toch wel behoorlijk wat fantasie daar welke vogel dan ook uit te herkennen. Colen achtte zijn publiek evenwel hoog en daagde de aanwezigen uit de Winterkoning na te zingen; uitgeschreven bladmuziek aanwezig. Ik heb het niemand horen doen – behoudens de musici op het podium.

Een puik clubje trouwens. Naast Colen op tenor- en sopraansax waren daar Mike Roelofs, Fender-Rhodes en vleugel, Rogier Hornman cello, Dion Nijland op contrabas en Yonga Sun, slagwerk en diversen. Wat ze lieten horen was één groot muzikaal avontuur. Geen doorslaggevende associaties met de gangbare jazzgenres en dat was verfrissend. De bezetting met een cello erbij was op zich al spannend, al ging er live kwa sound wel wat verloren vergeleken met de cd. Daar is de rol van Hornman nog wat prominenter.

Met zijn saxspel had Colen onmiskenbaar de ‘lead’. Niks mis mee, integendeel. Ook op sopraan had hij een mooie ronde toon en klonk hij bovenal zuiver, hetgeen bij die hoge instrumenten nog wel eens anders wil wezen.

Ad Colen Quintet

Toetsenist Roelofs bespeelde een openliggende Fender-Rhodes, zodat hij het binnenwerk met zijn handen kon beroeren. Zoals hij van tijd tot tijd ook bij de vleugel deed. Maar ter voorkoming van een scheef beeld: hij speelde net zo goed stevige soli met watervallen van nootjes, afgewisseld met mooie lyrische passages en steeds een treffende akkoordenondersteuning. Het Fender-geluid werd zo ook nimmer eentonig. Spelen met klanken en effecten. Daar vroegen die vogels uiteraard wel om.

Hornman (cello) en Nijland (bas)

Net zoals de cellist hanteerde bassist Nijland veelvuldig de strijkstok. De strijkers met elkaar hadden zo een aardig aandeel in de totale klankkleur. Dat laatste gold mogelijk nog meer voor drummer Yonga Sun. Veelzijdige en gedreven slagwerker. Alle denkbare geluidseffecten droeg hij aan om de luisteraar voortdurend bij de ornithologische les te houden. Kommetjes, schaaltjes, belletjes, dekseltjes, satépennen, in het luchtledige schuddende brushes en meer, het kon niet op. Tuurlijk, dat was een hoop gefriemel en gefrutsel, maar hij doseerde dat met smaak en liet zich evenzeer driest gelden in heftig swingende passages.

Kortom, dit was een concert met buitengewoon veel afwisseling en avontuur. Klonk dit nu echt zo spannend of had ik me door de originaliteit en de aardige thematiek laten meevoeren? Voor de zekerheid de cd erbij gekocht, al blijkt zoiets thuis soms knap tegen te vallen. Zo niet hier; de sensatie van de avond klinkt – mede door de opnamekwaliteit, balans en een prettig pietsie reverb – in de huiskamer evenzeer door. Mooie aanwinst.

Toch niet alleen opgetogen gezichten. In de pauze verbeet een trouwe Tor-ganger dat ‘dit zijn ding niet was’, ‘atonaal gedoe’, ‘geen vogel gehoord…’, en weg was hij. Niet de enige trouwens, sinds lange tijd was er voor iedere aanwezige, zeker na de pauze, een zitplaats beschikbaar. En goed zichtbaar was hoe de overblijvers het dik naar de zin hadden en vol overgave een toegift bij elkaar klapten. Ze mochten de vogel zelf kiezen. De boomkruiper werd het.
Met die klanken opgetogen de mistige nacht op huus op an. Het was inspirerend om naast het vertrouwde bebop-bos nu eens deze paden te verkennen. En zo interessante andere vogels te ontdekken.